بیماری پاخوره گندم

بیماری پاخوره در خاکی می تواند گسترش یابد که PH  آن بین 5/5 تا 5/8  باشد و دما نیز بین 5 تا 30 درجه سانتی گراد و رطوبتی نزدیک به ظرفیت مزرعه داشته و ساختمان خاک نیز از نظر تهویه مناسب باشد ، هر چند آلودگی شدید  دامنه محدود تری دارد.
این شرایط در بسیاری از مناطق  به طور طبیعی وجود دارد و یا بطور مصنوعی با دادن آهک ، آبیاری و عملیات خاک ورزی به نفع گیاه زراعی ، این شرایط ایجاد می شود (کوک 1981 )]9[ .با توجه به این شرایط بیماری پاخوره به طور گسترده در مزارع گندم مناطق معتدل ، ارتفاع های بالا و نیمه گرمسیری وحتی گرمسیری نیز مشاهده می شود(گارت،1981)]10[.
اثر بیماری پاخوره روی عملکرد محصول نیز به تعادل میان گسترش بیماری و رشد میزبان بستگی دارد. الگوهای آب و هوا ، اثرخود را با تحریک رشد عامل بیماری و یا با تضعیف میزبان نشان می دهند.

5-1- خاک های مقاوم و حساس
خاک های مقاوم یا سرکوبگر ، خاکهایی هستند که بیماری گیاهی یا قارچ های بیماریزای داخل خاک را کنترل می کنند. کنترل طبیعی و بیولوژیکی بیماری پاخوره با این نوع خاک ها صورت می گیرد. خاک های حساس نیز شرایط را برای گسترش عامل بیماری مستعد می کنند . خاک سرکوبگر می تواند در اپیدمی شناسی بیماری پاخوره نیز عامل مهمی محسوب شود و این نوع کنترل در اثر کشت مکرر میزبان به صورت « پدیده زوال پاخوره » و یا به صورت خاصیت طبیعی خاک انجام می گیرد.
همچنین خاک های مقاوم به عنوان منبع بالقوه کنترل بیولوژیکی مورد توجه بسیاری از محققان نیز قرار گرفته است; طوری که آنان درصدد آن بر آمدند تا با وارد کردن مجدد این ارگانیزم ها به همان خاک و یا خاک های دیگر ، عامل بیماری پاخوره را کنترل کنند.
2-عوامل موثر بر بیماری پاخوره
هابر و مک کای بویس] 13 (1993) [ عوامل موثر بر بیماری پاخوره را در جداولی گرد آوری کردند. در این جداول این عوامل موثر به صورت کلی بیان  می شوند . در برخی از مناطق بعضی از این عوامل از اهمیت بیشتری برخوردارند. لازم به ذکر است که در رابطه با شناسایی عوامل موثر بر پاخوره تحقیقات زیادی صورت گرفته است.
جدول اجزای بوته گندم
عوامل نامساعد برای بیماری
عوامل مساعد برای بیماری

مواد غذایی کافی
کمبود مواد غذایی

کارآیی در استفاده از مواد غذایی (بخصوص منگنز)
عدم کارآیی در استفاده از مواد غذایی (بخصوص منگنز )

متحمل یا مقاوم
حساس

تجمع منگنز در دانه
دانه دارای منگنز کم

رشد سریع و گسترده ریشه
رشد کند ریشه

عملکرد بالقوه کم
عملکرد بالقوه زیاد

تولید زیاد – سایدروفور (Siderphore)
تولید محدود سایدروفور

کاهش اکسایش منگنز
تحریک اکسایش منگنز

ترشح زیاد ریشه
ترشح محدود ریشه

تولید آوناسین (وسایر مواد بازدارنده)
عدم تولید ترشحات سمی توسط ریشه (بخصوص آوناسین )

جمعیت گیاهی پایین
جمعیت گیاهی زیاد

مقاوم در برابر تنش
حساس به تنش

تغذیه با آمونیوم
تغذیه با نیترات

جدول عامل بیماریG.graminis
عوامل نامساعد برای بیماری
عوامل مساعد برای بیماری

غیر بیماریزا
با درجه بیماریزایی زیاد

جمعیت کم یا بدون عامل بیماریزا
جمعیت زیاد

سرعت رشد کند
سرعت رشد زیاد

عدم توانایی در اکسید کردن منگنز
اکسید کردن منگنز

حساس به آنتاگونیست های خاک
عدم حساسیت به آنتاگونیست های خاک

حساس به دما
عدم حساسیت به دما

تغذیه آمونیوم
تغذیه نیترات

جدول محیط زنده
عوامل نامساعد برای بیماری
عوامل مساعد برای بیماری

جمعیت کم اکسید کننده های منگنز
جمعیت زیاد اکسید کننده های منگنز

جمعیت زیاد احیا کننده های منگنز
جمعیت کم احیا کننده های منگنز

سرعت کند نیترات زدایی
سرعت سریع نیترات زدایی

فعالیت زیاد عمومی میکروب ها
فعالیت کم عمومی میکروب ها

2-1- مقاومت گیاه میزبان
محدودیت های کاشت از نظر انعطاف پذیری، تا حدی به وسیله حساسیت غلات به پاخوره تعیین می شود. روش معمول برای اجتناب از پاخوره یا جلوگیری از افزایش بیماری، عدم کشت گیاهان میزبان غلات است.
در ایالات متحده آمریکا محرز گردید که در شرایط لکه های نکروز یکسان روی ریشه ها ، ارقام قدیمی گندم پاییزه سخت قرمز، کاهش عملکرد کمتری نسبت به ارقام پر محصول گندم پاییزه نرم سفید دارند (هابر و مک کای بولیس ، 1993).

Article:
http://giaheteshne.persianblog.ir/post/106