بمب هسته ای

نگاه اجمالی

آنچه خداوند در طبیعت به ودیعه نهاده است، اگر بصورت صحیح و در جهت درست مورد استفاده قرار گیرد، وسایل رفاه و آسایش بیشتر را تأمین خواهد کرد. اما اگر این امکانات خدادادی در جهت نادرست و نامشروع مورد بهره برداری قرار گیرند، نه تنها وسیله‌ای برای آرامش و آسایش او نخواهد بود، بلکه بلای جان او شده و وسیله‌ای برای تهدید هستی او تبدیل خواهد شد. یکی از این منابع طبیعی سنگ معدن اورانیوم است که اگر بصورت درست مورد استفاده قرار گیرد، بسیار مفید بوده و به تعداد فوق‌العاده‌ای می‌تواند انرژی برق مورد استفاده بشر را تأمین کند، اما متأسفانه استفاده‌های نادرست سبب شده است که این عنصر خدادادی ماده اولیه سلاحهای مرگبار باشد که بمب اتمی یکی از این نمونه‌ها می‌باشد.

تاریخجه

درسال 1938دو دانشمند آلمانى به نامهاى اتوهان و فرتیس شتراسمن با بمباران هسته اتم اورانیم به وسیله نوترون ها به عناصر رادیواکتیو دست یافتند که جرم اتمى کوچکترى نسبت به اورانیم داشت، و این ابتداى ساخت بمب اتم بود.

در وسایل انفجارى یا بمبهاى هسته اى از نوع شکافت همان فرآیندى اتفاق می افتد که در راکتورهاى هسته اى، با این تفاوت که در یک راکتور هسته اى واکنش شکافت تحت کنترل است وبصورت معمول ودر شرایط عادى قابلیت انفجار ندارد. درراکتورهاى هسته اى تحقیقاتی یا قدرت، ادوات ایمنى بسیار گران قیمتى تعبیه شده است که روند کار متداوم و متعادل آنرا فراهم می آورند. ولى علیرغم تمام تمهیدات واحتیاط ها، ممکن است عیب ها قصورى ، کارکرد راکتور را هم منجر به حادثه کند.

در بمب هاى اتمى وسایلى تعبیه شده است که دفعتاّ انرژى معتنابهى در ظرف چند ثانیه با انجام واکنش شکافت حاصل مى گردد . سوخت بمب هاى هسته اى چه از نوع اورانیوم _235 یا پلوتونیم_239 در وضعیتى به صورت قطعاتى با جرم پایین تر از جرم بحرانى نگهدارى می شوند. این قطعات در هنگام انفجار با کمک اولیه مواد انفجارى متعارف، مثل ترى نیتزو تولوئن یا همان TNT و با حصول به جرم بحرانى ، انفجار هسته اى اتفاق مى افتد. در واقع نوترون هاى رها شده از مرکز این توده ، واکنش هاى زنجیره اى انفجارى را سبب میشوند . انرژى سینتیکى فراوان واکنش هاى شکافت ، ساختمان ها را فرو میریزد ، انرژى حرارتى ، آنچه را که سر راه دارد مىسوزاند و تابش هاى مرگ بار هسته اى موجودات زنده را شدیداّ متأثر مى سازد .

در ششم اوت 1945 بمب هسته اى  "بچه کوچک" از نوع اورانیم_235 بر روى هیرو شیما استفاده شد ، با برخورد یک نوترون آزاد با هستهء اورانیم_235 ، هسته ، نوترون را جذب می کند و نوترون ها آزاد می شوند ، با متلاشى شدن اتم ، اتم هسته هاى دیگر را متلاشى مىکند.

در نهم اوت همان سال بمب هسته اى دیگرى به نام"مرد چاق"  از نوع پلوتونیم _239 روى ناکازاکى در ژاپن انداخته شد. در این روش پلوتونیم_239 توسط اورانیم_238 احاطه شده است با انفجار مواد منفجره پلوتونیم به مخزن کره اى شکل وارد مى شود ، هسته مرکزى منفجر مىشود و واکنش شکافت هسته اى رخ مى دهد.

 آمریکا در نوامبر سال 1952 اولین انفجار هیدروژنى مایع و سپس در بهار سال 1954 انفجار هیدروژنى لیتیم دو تراید خود را آزمایش کرد . این درحالى بود که شوروى سابق اولین بمب هیدروژنى جامد خود را در اوت 1953 (که از بمب هیدروژنى اولیه به مراتب پیشرفته تر بود ) آزمایش کرده بود . به همین دلیل آندره ساخاروف تئوریسین گداخت هسته اى در 32 سالگى لقب پدر بمب هیدروژنى را به خود اختصاص داد.

قسمت های مختلف یک بمب هسته ای

1.باتری بمب

2.کلاهک انفجاری الکتریکی

3.خرجی

4.پلوتونیم

5.مواد منفجره

6.مواد منفجره اولیه

مضرات بمب هسته اى

1)گرماى شدید

2)فشار زیاد که باعث تخریب مى شود

3)مواد رادیو اکتیو

منطقه انفجار بمب‌های هسته‌ای به پنج قسمت تقسیم می‌شود:

?- منطقه تبخیر ?- منطقه تخریب کلی ?- منطقه آسیب شدید گرمایی ?- منطقه آسیب شدید انفجاری ?- منطقه آسیب شدید باد وآتش.

در منطقه تبخیر درجه حرارتی معادل سیصد میلیون درجه سانتیگراد بوجود می‌آید و هر چیزی، از فلز گرفته تا انسان وحیوان، در این درجه حرارت آتش نمی‌گیرد بلکه بخار می‌شود که نمونه آن جنایت آمریکا در هیروشیما و ناکازاکی است.

آثار زیانبار این انفجار حتی تا شعاع پنجاه کیلومتری وجود دارد و موج انفجار آن که حامل انرژی زیادی است می‌تواند میلیون‌ها دلار تجهیزات الکترونیکی پیشرفته نظیر ماهواره‌ها و یا سیستم‌های مخابراتی را به مشتی آهن پاره تبدیل کند و همه آنها را از کار بیندازد.

اینها همه آثار ظاهری و فوری بمب‌های هسته‌ای است . پس از انفجار تا سال‌های طولانی تشعشعات زیانبار رادیواکتیو مانع ادامه حیات موجودات زنده در محل‌های نزدیک به انفجار می‌شود.

بمب نوترونى

بمب نوترونى در واقع یک بمب شکافت گداختى است. در این بمب واکنش هسته اى شکاف با استفاده از اورانیم _235 یا پلوتونیم_239 به عنوان چاشنى آغاز مى شود . این واکنش شکافت به طور خود به خود ، واکنش گداخت زیر را سبب شده ولذا نوترون هاى زیادى را با سرعت و انرژى خیلى زیاد تولید مىکند .

این نوترون هاى پر انرژى مىتوانند از هر چیزى از جمله دیواره هاى سخت ، مثل بتن و فلز عبور کنند . تابش هاى نوترونى مردم را ظرف 5 دقیقه فلج مى سازند و طى 2 تا 3 روز همه را از پاى در مى آورد . این بمب انرژى گرمایى و انرژى سینتیکى کمى را همراه با نوترون ها به وجود مى آورد . بنا براین این بمب ساختمان ها و وسایل را آسیب نمى رسانند . لذا این بمب ،"بمب کشنده تمیز " نام گرفـته است.

نویسنده : مژده اصولی