گزارش تصویری خسوف ۲ اسفند ۱۳۸۶

تنها قمر زمین بار دیگر در پناه سایه سیاره مادر خود قرار گرفت. گرفت ماه این بار از نیمه شرقی ایران به صورت جزئی و از بخش‌هایی از نیمه غربی به صورت کلی در آسمان صبحگاهی دیده شد. این آخرین خسوف کلی آسمان ایران تا پیش از آغاز دهه ۱۳۹۰ بود.

خسوف در آسمان شیراز. عکس از محمد انصاری

هوای صاف در برخی از شهرها هدیه‌ای بود تا رصدگران بتوانند مشاهدات خود را از این پدیده جذاب ثبت نمایند. گرفت در ساعت 4:04 آغاز شد و از آن زمان تا هنگام غروب در عرض‌های مختلف انبوه نگاه ها به آسمان دوخته شده بود.

خسوف کلی در ساعت 6:30 شروع شد. وفتی ماه به بخش تمام سایه زمین وارد می‌شود، می‌توان انحنای سایه زمین را روی ماه دید، با کامل شدن خسوف، ماه بر خلاف انتظار کاملا تاریک نمی‌شود بلکه به رنگ قرمز مایل می‌شود، چراکه اندکی از نور خورشید به سبب گذر از جو زمین به تمام سایه زمین و به سطح ماه می‌رسد.

خسوف در آسمان تهران، روش نوردهی دومرحله‌ای. عکس از ایلیا تیموری

بیشتر طول موج‌های این نور در گذر از جو زمین جذب می ‌شود و بخش قرمز طیف در سایه زمین منتشر می‌شود و این موضوع در نهایت سبب روشن شدن ماه به رنگ سرخ مسی می‌گردد که میزان روشنایی و رنگ آن وابسته به وضعیت قرارگیری ماه نسبت به مرکز و لبه‌های سایه و میزان غبار و پوشش ابر در جو زمین است.

لحظات آغاز خسوف جزئی. عکس از کامبیز خالقی

در مرحله گرفت کلی خورشید برای مناطق غربی طلوع نکرده بود و ماه هنوز در لب افق غربی دیده می‌شد که موقعیت را برای رصد گرفت کلی هموارتر می‌کرد. در این حالت ساکنان شمال غرب ایران بهترین شرایط رصدی را داشتند. از آن پس ماه با غروب خود در ایران، ادامه نمایش خود را به قاره‌های اروپا، آمریکا، آفریقا و بخش کوچکی از خاورمیانه نشان داد و آنها بودند که می‌توانستند شاهد پایان خسوف کلی باشند.

خسوف در آسمان همدان. عکس از محمد طاهر پیله ور

به نظر می‌آید که ما باید در هر ماه کامل، یعنی در هر بدر که زمین از بین خورشید و ماه می گذرد، شاهد خسوف باشیم. اما بر خلاف انتظار به دلیل آن ‌که ماه در مداری با اختلاف 5 درجه نسبت به دایره البروج (صفحه مداری زمین) به دور زمین در گردش است هر ماه شاهد گرفت ماه یا خورشید نخواهیم بود. نقاط تقاطع این دو سطح مداری را گره می‌نامند. هرگاه ماه و خورشید به گره نزدیک باشند یک خسوف رخ می‌دهد، و گرفت بعدی که جزئی است در 26 مرداد 1387 رخ‌ می‌دهد و از ایران نیز تمام مراحل آن قابل رویت است. اما برای گرفت کلی بعدی قابل مشاهده در ایران باید تا 25 خرداد 1390 صبر کنیم.

ایلیا تیموری

بقیه ی تصاویر را در سایت مجله نجوم ببینید.

منبع:

http://www.nojum.ir/

مقاله ی مرتبط قبلی:

ماه گرفتگی در بامداد پنج شنبه 2 اسفند