تجسم شرارت

پرونده

تجسم شرارت

عبدالحسین تیمورتاش ملقب به معززالملک و سردار معظم خراسانی فرزند کریم‌دادخان امیر منظم در حدود سال 1260 شمسی در بجنورد چشم به جهان گشود. بعد از گذراندن تحصیلات مقدماتی و آموزش سوارکاری و تیراندازی، به منظور فراگیری زبان روسی عازم عشق‌آباد شد و سپس به همراه پدرش رهسپار پترزبورگ گردید و با ورود به مدرسه نظام آن شهر که مخصوص پولدارها و درباریان بود، در رشته امور نظامی به تحصیل پرداخت. پس از اتمام تحصیل و بازگشت به ایران به عنوان مترجم در وزارت امور خارجه مشغول کار شد و پس از اعلام سلطنت محمدعلی میرزا، تیمورتاش عضو هیاتی بود که می‌بایست پادشاهی او را به چند کشور اروپایی اعلام نمایند.

 پس از بازگشت از اروپـا از وزارت خـارجـه کـنـاره‌گیری کرد و از سوی پدرش نایب‌الحکومه  بلوک جوین شد.
تیمورتاش به دنبال فتح تهران در انتخابات دوره دوم مجلس شورای ملی به عنوان جوان‌ترین وکیل از خراسان به مجلس راه یافت و بعد از تعطیلی مجلس دوم به ریاست قشون خراسان انتخاب شد و در انتخابات دوره سوم از قوچان به مجلس راه پیدا کرد.

سال 1298 از سوی وثوق‌الدوله به حکمرانی گیلان برگزیده شد. دوران حکمرانی تیمورتاش در گیلان مقارن با نهضت جنگل به رهبری میرزا کوچک‌خان بود و دولت مرکزی برای مقابله با نیروهای انقلابی نهضت، سردار معظم خراسانی را راهی منطقه کرد. تاریخ‌نگاران حکومت سردار معظم را در گیلان حکومت ترور، آدم‌کشی، عیاشی و مشروب‌خواری خوانده‌اند.1 بنا به مستندات، تیمورتاش در جریان اعدام دکتر حشمت جنگلی -یار و همراه میرزا کوچک‌خان - نقش داشته و بعد از اعدام دکتر حشمت وگسترش مجدد دامنه نهضت جنگل وی با صدور اعلامیه‌ای مردم گیلان را تـهـدیـد کـرد کـه هر گونه کمک و مساعدتی به نیروهای نهضت جنگل، اعدام و ضبط دارایی آنان را در پی خواهد داشت.2

تیمورتاش در دوره حکومت تقریبا یکساله خود در گیلان ظلم فراوانی نسبت به مردم منطقه روا داشت و در سایه ایجاد امنیت برای مردم گیلان از آنان اخاذی می‌نمود.3

وی سال 1300 در کابینه مشیر‌الدوله تصدی وزارت عدلیه را برعهده گرفت و سال بعد والی‌ کرمان و بلوچستان گردید و در سال 1302 در انتخابات دوره پنجم مجلس شورای ملی مجددا از نیشابور به وکالت رسید. هنگام طرح اعتبار نامه‌اش در مجلس به دلیل اقداماتی که در گیلان انجام داده بود با مخالفت نماینده رشت روبه‌رو شد.  سال 1303 سردار معظم در کابینه سردار سپه به وزارت فوائد عامه و تجارت منصوب شد و در همان زمان تلاش خود را برای تغییر سلطنت آغاز کرد. سال بعد با آغاز سلطنت پهلوی، مراسم تاجگذاری رضاخان با کمک‌های بیدریغ تیمورتاش برگزار گردید و به پاس خدماتی که انجام داده بود از طرف رضاشاه به عنوان وزیر دربار برگزیده شد.  او در سال‌های نخست سلطنت رضا شاه در اوج اقتدار سیاسی بود و مرد شماره 2 کشور محسوب می‌گشت. اما این میدانداری و یکه‌تازی تا سال 1311 بیشتر دوام نداشت و در این سال مورد بی‌مهری رضا خان قرار گرفت.  از شهریور 1310 که تیمورتاش برای انجام پاره‌ای از مذاکرات درباره نفت به اروپا سفر کرد به تدریج در سراشیبی سقوط قرار گرفت. سال 1311 رسما از وزارت دربار برکنار شد و به اتهام سوءاستفاده مالی و ارتشاء به جریمه مالی، محرومیت از حقوق اجتماعی  و حبس محکوم گردید و در نهم مهر سال 1312 در زندان قصر به قتل رسید. وی مردی قدرت‌طلب، خستگی‌ناپذیر، پرکار، زیرک، باهوش و فاقد هرگونه اصول‌گرایی اخلاقی و مذهبی بود.4 او به زبان‌های روسی، فرانسه و انگلیسی تسلط داشت. تیمورتاش 2 بار ازدواج کرد که حاصل آنها 6 فرزند (سه دختر و سه پسر)‌ بود.

پا‌نوشت‌ها:
1. باقر عاقلی، تیمورتاش در صحنه سیاست ایران، تهران: جاویدان، 1371، ص 109
تی
2. محمود پاینده، دکتر حشمت جنگلی، تهران: شعله اندیشه، 1368 ، صص 156-157

3. محمد‌علی گیلک، تاریخ انقلاب جنگل، رشت: نشر گیلکان، 1371، ص 223.

4. شهریار زرشناس، نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران، تهران: کتاب صبح، 1384، صص 75 - 77.

 ویدا معزی‌نیا

عجیب ترین پرنده دنیا

پسر آسمان، فرزند جنگل

پسر آسمان، فرزند جنگل شکست تجربه مشروطه‌خواهی پیامدهای بسیاری داشت. در کنار این شکست حرکت‌هایی به وجود آمد که آنها نیز به تاسی از مشروطه‌خواهی به دنبال استقرار حکومت قانون و استقلال ایران بودند ولی زور استبداد بر آنان می‌چربید و در مقابل حکومت مرکزی در همان آغاز سرکوب می‌شدند. نهضت میرزا کوچک‌خان جنگلی در گیلان و قیام شیخ محمد خیابانی در آذربایجان از این گونه پیامدها بودند که در دوره پایانی سلسله قاجار شکل گرفتند. قیام میرزا کوچک‌خان جنگلی 6 سال طول کشید و در این 6 سال او هرگز حاضر نشد که از موضع خود که ایرانی آزاد و مستقل بود دست بردارد. گرچه هر دو قدرت استعماری در این 6 سال برای جلب همکاری وی برای دستیبابی به اهداف خود حاضر به هر مساعدتی با او بودند اما میرزا هرگز نپذیرفت و مبارزه با استعمار را ترک نکرد. در این 6 سال وی همواره بر گیلان مسلط بود و گرچه از قوای دولتی با پشتیبانی انگلیس و همکاری روس‌ها شکست می‌خورد اما هرگز اهالی گیلان به او، پشت نکردند. حتی زمانی که پناه دادن به اعضای این نهضت، مساوی با سوزاندن منازلشان بود میرزا و دیگر جنگلیان را پناه می‌دادند. ژنرال دنسترویل، فرمانده قوای انگلیسی در معرفی وطن‌خواهی میرزا کوچک‌خان جنگلی تعریفی دقیق و غرض‌آلود دارد: «نهضت جنگل از طرف میرزا کوچک‌خان انقلابی معروف که‌ یک ایدهآلیست با شرف و منصفی است تشکیل یافته پروگرام او حاوی همان افکار و اصول و مرام‌های مبتذل و غیرقابل تحمل می‌باشد منجمله: آزادی  مساوات  اخوت ‌ ایران مال ایرانیان است  دور باد خارجی.»1 در این مقاله سعی شده تا با نگاهی گذرا به زندگی میرزا به سیرمبارزات او نیز بپردازیم و مشخص است که بررسی جامع و کامل این نهضت با توجه به منابع بسیاری که منتشر شده است در این فرصت کوتاه میسر نمی‌باشد و این مقاله تنها اشارتی کوتاه به این دوره از تاریخ ایران است.  روحانی وارسته، یونس، فرزند میرزا بزرگ در سال 1298 ق2 در محله استاد سرای رشت دیده به جهان گشود. او را به واسطه نام پدر «میرزا کوچک» خواندند. تحصیلات خود را در مکتب خانه آغاز کرد و سپس در مدرسه حاجی حسن و مدرسه جامع رشت، صرف و نحو و علوم دینی را در حد سطح آموخت.3 در دوره سلطنت مظفرالدین شاه برای ادامه تحصیل به تهران آمد و در مدرسه محمودیه واقع در سرچشمه به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت تا به درجه اجتهاد دست یابد.4 او پس از پایان دوره تحصیل خود در تهران به رشت بازگشت. فعالیت سیاسی را با تشکیل «مجمع روحانیون»5 آغاز کرد6 و به طلاب جوان آموزش نظامی می‌داد. میرزا قصد داشت که برای مبارزه با محمدعلی شاه به همراه یاران خود به تهران برود که در میان راه خبر به توپ بستن مجلس را شنید و با برقراری حکومت استبدادی در گیلان او نیز چون بسیاری دیگر ازمجاهدان به قفقاز پناه برد. 7 در 1327ق مقارن با تحصن مشروطه‌خواهان در سفارت عثمانی در تهران، میرزا کوچک‌خان که به گیلان بازگشته بود به همراه دیگر مشروطه‌خواهان در اعتراض به اقدامات محمدعلی شاه در شهبندری =( کنسولگری) عثمانی متحصن شدند. هم زمان با این اقدام، اعضای کمیته ستار نیز درصدد بودند تا اختیار شهر را در دست گیرند و به همین منظور نقشه قتل سردار افخم حاکم رشت را تهیه کردند. اعضای کمیته ستار، میرزا را نیز در جریان نقشه خود گذاشته و از وی خواستند تا با شنیدن صدای تیر به‌یاری آنان بیاید. میرزا کوچک‌خان هم در این اقدام با مشروطه‌خواهان گیلانی همراهی کرد. 8 او در همین سال برای فتح تهران به اردوی گیلان پیوست و به سوی قزوین حرکت کرد و قصد کمک به ستارخان و مجاهدان مشروطه‌خواه در تبریز را داشت که به علت بیماری به تهران بازگشت.9 در 1329 ق محمدعلی میرزا، شاه مخلوع با اردویی از مرزهای روسیه گذشت و به قصد تصرف تاج و تخت خود به شمال ایران وارد شد. میرزا کوچک‌خان از جمله کسانی بود که داوطلبانه برای مقابله با نیروی شاه مخلوع به اردوی دولتی پیوست. او دریکی از این نبردها در گرگان هدف گلوله قرار گرفت و مجروح شد. میرزا را برای مداوا به باکو بردند، چندی هم در تفلیس بود و بعد به گیلان بازگشت.10 اما حضور او چندان برای روس‌ها خوشایند نبود و به همین منظور کنسول روس او را از رشت تبعید کرد و میرزا راهی تهران شد.11 مدت این اقامت اجباری چهار سال بود.12 میرزا کوچک‌خان در دوره اقامت اجباری در تهران تصمیم گرفت تا برای مبارزه با دولتین روس و انگلیس که حضور همیشگی‌شان سنگین بود راهی پیدا کند. این اوقات مقارن بود با اولتیماتوم دولت روسیه به ایران و انحلال مجلس سوم. ابولقاسم‌خان ناصرالملک (نایب‌السلطنه)‌ به منظور سرکوب مخالفان این طرح آنان - ازجمله میرزا کوچک‌خان - را به یزد تبعید کرد. اما تبعیدیان در میان راه تصمیم گرفتند تا به بهانه ناامنی راه‌ها در قم بمانند و به این وسیله با مخالفان دولت در غرب چون یارمحمدخان کرمانشاهی و سالارالدوله همکاری کنند. ناصرالملک که از نتایج این همکاری نگران بود ترجیح داد که آنها را به تهران بازگرداند. میرزا در تهران مقارن با آغاز جنگ جهانی اول به «هیات اتحاد اسلام» پیوست. بنیانگذاران اولیه این حرکت سیدجمال‌الدین اسدآبادی و سیدعبدالرحمان کواکبی بودند و هدف از تشکیل آن، اتحاد مسلمانان به منظور مبارزه با استعمار بود13 و حال از سوی سلطان عثمانی تقویت می‌شد تا بلکه جبهه متحدی در مقابل قوای متفقین شکل گیرد. در ایران نیز بسیاری از آزادیخواهان و مخالفان حضور بیگانه خصوصا انگلیس و روس به اتحاد اسلام پیوستند. که از آن جمله می‌توان به آیت‌الله سیدحسن مدرس اشاره کرد. به دنبال اهداف «اتحاد اسلام» بود که میرزا تصمیم گرفت به همراه علی‌خان سالار فاتح، یکی دیگر از اعضای اتحاد اسلام، برای مبارزه راهی جنگل‌های شمال شوند. اما علی‌خان سالار، جنگل‌های مازندران را برای مبارزه مناسب می‌دانست و میرزا بر خلاف او جنگل‌های گیلان را ترجیح می‌داد این اختلاف در همان آغاز راه، دو مبارز را از هم جدا کرد. 14 میرزا که به دنبال متحدی دیگر بود با دکتر حشمت که او نیز سابقه مبارزه و آزادیخواهی داشت، در لاهیجان ملاقات کرد و به توافقاتی با وی و دیگر مبارزان این منطقه چون احمد کسمایی دست یافت. میرزا که پیش از این از سوی روس‌ها از گیلان تبعید شده بود مخفیانه به رشت بازگشت اما روس‌ها از حضور وی آگاهی یافتند و به دستور کنسول روسیه بازداشت شد و مدتی در کنسولگری محبوس بود، تا سرانجام با تلاش یارانش که دارای نفوذ بودند طبق شرایطی آزاد و پس از آزادی تا چندی درمنزل احمد کسمایی مخفی بود.15 نخستین جلسه مخفی اعضای اتحاد اسلام در شهریور 1293ش / شوال 1332ق در رشت برگزار شد و طبق توافق جنگل‌های تولم برای مبارزه‌ مسلحانه در نظر گرفته شد.16 یکی از طرفداران اتحاد اسلام به نام میراحمد مدنی یک قطعه از زمین‌های خود را در اختیار آنها گذاشت. میرزا نیز محل گوراب زرمخ را برای مرکزیت تشکیلات نظامی خود در نظر گرفت. سلاح یاران میرزا کوچک‌خان برای مبارزه با استعمار روس و انگلیس چماق، داس و نیزه، اسلحه‌های کهنه و تعدادی سلاح جدید اهدایی از عثمانی بود.17 بر تعداد یاران نهضت جنگل هر روز بیشتر افزوده  می‌شد. مرامنامه‌ جنگل در 9 ماده، بسیاری را به این حرکت جذب می‌کرد. ماده اول این مرامنامه حکومت را در اختیار نمایندگان منتخب ملت می‌گذاشت و از مسوولیت قوه مجریه در برابر نمایندگان ملت سخن می‌گفت و ماده‌های بعدی آن به حقوق مدنی، انتخابات، اقتصاد، روحانیت و معارف و اوقاف، قضاوت، دفاع، کار و حفظ‌الصحه مربوط بود. طرفداران روس در گیلان در معرض حملات شبانه جنگلی‌ها بودند. روس‌ها حاکم دست نشانده خود در گیلان، مفاخرالملک، را مامور سرکوب جنگلی‌ها کردند که با شکست مواجه شدند. جنگلی‌ها در این دوره بیشترین تهدید برای روس‌ها و منافع آنان محسوب می‌شدند، از همین روی با سماجت تمام به دنبال مخفیگاه جنگلی‌ها بودند. اما پیدا کردن جنگلی‌ها در جنگل‌های گیلان کار راحتی نبود و اگر هم موفق به پیدا کردن محل اختفای آنان می‌شدند در مقابل همان نیروی اندک آنان شکست می‌خوردند که این خود، معضلی برای ابرقدرتی چون روسیه بود. 18 این نه‌تنها شامل حال قوای روس می‌شد بلکه قوای دولتی نیز در برابر قوای جنگل مجبور به فرار می‌شدند. تا آن که قوای دولتی با 4 هزار قزاق به جنگلی‌ها هجوم آوردند ولی آنان با عقب‌نشینی تاکتیکی و استقرار در پناه گاه‌های خود باز هم قوای دولتی را ناکام گذاشتند. 3 ماه بعد از این حمله بود که قوای جنگل مجددا خود را به فومنات رساند و نواحی از دست رفته را باز یافت.19 این مبارزه میرزا کوچک خان با قوای متفقین حمایت عثمانی و آلمان را به دنبال داشت. چند افسر آلمانی پس از فرار از زندان روس‌ها به نهضت پیوستند و به آموزش نظامی جنگلی‌ها پرداخته و به همین منظور مدرسه نظامی در گوراب زرمخ تاسیس کردند. در سال 1917 با وقوع انقلاب در روسیه قوای این کشور آماده ترک شمال ایران شد و میرزا کوچک خان طی توافق 9 ماده‌ای با سران ارتش روسیه شرایط این انتقال از قزوین به انزلی را تسهیل کرد.20 این اقدام میرزا کوچک‌خان امنیت رشت را تضمین می‌کرد و مانع تعدی سربازان روس می‌شد و به نوعی نشانگر اقتدار محلی وی بود. با آغاز خروج قوای روس از شمال ایران، انگلیس از سویی با دولت جدید بلشویکی در روسیه روبه‌رو بود و از سویی با مقاومت قوایی به نام جنگل. اولین اقدام انگلستان برای دستیابی به قدرت این بود که با بخشی از نیروهای در حال بازگشت به روسیه وارد مذاکره شد و با پرداخت پول از آنها خواست تا او را در قفقاز همراهی کنند. قوای انگلیس برای رسیدن به قفقاز و حفظ آن در مقابل آلمان و عثمانی مجبور بودند که از جنگلی‌ها مجوز عبور دریافت کنند که با سیاست جنگل ضدیت داشت. فرمانده قوای انگلیس ژنرال دنسترویل بود که با قوای خود یک بار تا انزلی رسید، اما با فشار جنگلی‌ها مجبور به بازگشت به قزوین شد. او برای رسیدن به قفقاز سرهنگ استوکس را مامور مذاکره با میرزا کوچک‌خان کرد و به وی وعده داد که چنان چه درخصوص استخلاص فوری اسرا. افتتاح ایاب و ذهاب آزاد در راه انزلی و تامین و تضمین عبور بلامانع قشون انگلیس همراهی کند در مقابل، سیاست داخلی او در ایران با حمایت انگلیس روبه‌رو خواهد شد، اما میرزا که خواهان ایرانی مستقل بود از پذیرش مساعدت انگلیسی‌ها سرباز زد.21 بالاخره قوای انگلیس تحت پوشش روس‌ها تصمیم به عبور از رشت را گرفت که این اقدام منجر به جنگ منجیل شد که با توجه به امکانات جنگی انگلیس و کمک قوای روس، شکست جنگل قطعی بود. قرارداد متارکه بین هیات اتحاد اسلام و قوای انگلیس در مرداد 1297/ 12 آگوست 1918 در 8 ماده به امضاء رسید. پس از پایان جنگ جهانی اول، انگلیس که از سوی رقیب پیشین خود در ایران آسوده‌خاطر بود درصدد تسلط بی‌چون و چرا بر ایران برآمد، به همین منظور از میرزا کوچک‌خان که معضلی در شمال ایران محسوب می‌شد، خواست تا یا خود را تسلیم کند و از ایران خارج شود یا در جهت اهداف انگلیس حرکت کند و در مقابل، حکمرانی گیلان به وی واگذار شود، اما میرزا نپذیرفت. دنسترویل فرمانده قوای انگلیسی در ملاقات با میرزا در رشت به او وعده داد: «سلاطین قاجاریه لیاقت سلطنت و اداره کردن ایران را ندارند و به واسطه جبن و ضعفی که دارند نمی‌توانند منویات ما را اجرا کنند. از این جهت چون شخص وطن‌پرست و آزادیخواهی هستی و علاقه به ترقی و تعالی وطن خود داری دولت بریتانیا میل دارد و حاضر است همه جوره به تو کمک کند. به طرف تهران حرکت نمایید و تهران را فتح و سلطنت قاجار را خلع و رجال خائن را منکوب و زمام امور مملکت را به دست خود بگیری.» اما میرزا به این درخواست چون همیشه جواب منفی داد و گفت: «علت قیام ما این است که دست اجنبی را کوتاه کنیم حال شما می‌خواهید که آلت دست شما شوم و با کمک شما تهران را فتح و سلطنت قاجار را منقرض کنیم؟ من و رفقا هرگز تن به چنین کار ننگینی نخواهیم داد.»22 مقاومت میرزا منجر به تنگ شدن حلقه محاصره و جدایی برخی از اعضای نهضت ازجمله حاج احمد کسمایی از جنگل و انحلال هیات اتحاد اسلام شد. جنگل از سوی قزاق‌های روس و قوای انگلیس مورد حمله قرار گرفت. دکتر ابراهیم حشمت‌الاطبا معروف به دکتر حشمت یار نزدیک میرزا خود را به دولت تسلیم کرد و در نتیجه اعدام شد. رشت به تصرف قوای انگلیس درآمد، عبدالحسین خان سردارمعظم (تیمورتاش)‌ به منظور انهدام جنگلی‌ها از سوی دولت میرزا حسن‌خان وثوق‌الدوله به حکومت گیلان منصوب شد و در ابتدای ورود خود، در گیلان حکومت نظامی اعلام کرد. میرزا به همراه یاران اندک خویش به مقاومت و عقب‌نشینی ادامه داد. میرزا کوچک‌خان در سخنانی اقدام خود را چنین تشریح کرد: «امروز وثوق‌الدوله به دستور انگلیسی‌ها که سرتاسر ایران را میدان تاخت و تاز خویش قرار داده و برای تصرف آن در قدم اول محو احرار و وطن‌پرستان ایرانی را وجهه همت ساخته، یک عده از برادران ما را به جنگ با ما مامور نموده است. به طوری که می‌دانید و می‌بینید ما برای اجتناب از برادرکشی جنگ را به مدافعه از خود، تبدیل و جز عقب‌نشینی اقدام دیگری نمی‌کنیم.»23 گرچه قوای جنگل در این درگیری‌ها تضعیف شده بود، اما همچنان به مقاومت ادامه می‌داد تا آنجا که این مقاومت اندک، دولت مرکزی را مجبور به سازش با قوای باقی مانده جنگل کرد. در بهمن 1298 بین نایب حکومت گیلان احمد خان آذری و میرزا کوچک‌خان ملاقاتی روی داد و میرزا ضمن نکوهش وثوق‌الدوله درخصوص امضای قرارداد 1919 به توافقاتی با دولت مرکزی دست یافت. قرار بر آن شد که تا زمان افتتاح مجلس چهارم که قرار بود تکلیف قرارداد 1919را در آن روشن کنند هیچ برخورد نظامی بین قوای دولتی و نیروی نظامی جنگل روی ندهد، امنیت رشت به قوای دولتی و در مقابل امنیت فومنات به میرزا کوچک خان و افراد وی سپرده شد.24 در 28 اردیبهشت 1299 ارتش سرخ به خاک ایران وارد شد و میرزا که پیش از این مخالفت خود را با ورود روس‌ها به خاک ایران اعلام کرده بود به انزلی رفت تا با سران ارتش مذاکره کند و از اهداف این حمله آگاه شود. وی در انزلی مورد استقبال بی‌سابقه مردمی قرار گرفت که اکنون نگران حضور ارتش بیگانه در خاک خود بودند و امیدشان به میرزا بود. میرزا کوچک‌خان در 31 اردیبهشت 1299 با روس‌ها مذاکره کرد. او در این مذاکرات به دنبال این بود تا با بیرون کردن انگلیسی‌ها از گیلان، دولت وثوق‌الدوله را نیز سرنگون کند و البته تاکید داشت که روس‌ها را وارد این جریان نکند. این مذاکرات منجر به توافقاتی در 9 ماده شد که نخستین ماده آن معرف افکار اسلامی میرزا بود: «عدم اجرای اصول کمونیسم از جهت مصادره اموال و الغای مالکیت و ممنوع بودن تبلیغات»، دومین ماده آن تاسیس حکومت جمهوری انقلابی موقت و سومین ماده آن «تاسیس مجلس مبعوثان پس از ورود به تهران و تعیین نوع حکومت توسط نمایندگان مردم» بود. ماده چهارم تصریح می‌کرد که شوروی‌ها حق مداخله در حکومت جدید را نخواهند داشت.25 پس از این توافق، میرزا کوچک‌خان به همراه نیروی خود در 14 خرداد 1299 به رشت وارد شد و مورد استقبال پرشور حاکم و مردم قرار گرفت. او در بیانیه‌ای مواضع خود را در 4 ماده به شرح زیر اعلام کرد: 1. جمعیت انقلاب سرخ ایران اصول سلطنت را ملغی کرده، جمهوریت شوروی [شورایی] را رسما اعلام می‌کنند. 2. حکومت موقت جمهوری، حفاظت جان و مال عموم اهالی را به عهده می‌گیرد. 3. هر نوع معاهده و قراردادی که به ضرر ایران قدیما و جدیدا با هر دولتی شده لغو و باطل می‌شناسد. 4. حکومت موقت جمهوری همه اقوام بشر را یکی دانسته، تساوی حقوق درباره آنان قایل و حفظ شعایر اسلامی را از فرایض می‌داند.26 براساس توافق بین میرزا و رهبری حزب عدالت و دولت شوروی، کمیته انقلاب در رشت تشکیل شد که سر کمیسر آن میرزا کوچک‌خان بود. اخراج انگلیسی‌ها از ایران از اهداف اصلی میرزا بود. او در 18 خرداد 1299 از لنین خواست تا «از آزاد شدن ما و همه ملل ضعیف و تحت سلطه برای رهایی از تسلط شوم ظالمین ایرانی و انگلیسی»27 حمایت کند. واکنش حکومت شوروی به این تقاضا سکوت محض بود.  از اقدامات این حکومت، اضافه کردن داس و چکش در بالای نشان شیر و خورشید در پرچم ایران بود. دولت جدید، روسای سابق ادارات را برکنار و بعضی را نیز دستگیر نمود و افراد خود را به مناصب دولتی منصوب کرد. یک روز پس از اعلام جمهوری، میرزا کوچک‌خان، دولت خود را با ساختار حکومتی برگرفته از اتحاد جماهیر شوروی به این شرح معرفی کرد: 1. میرزا کوچک‌خان، سر کمیسر و کمیسر جنگ. 2. میرزا ابوالقاسم فخرایی، کمیسر تجارت. 3. میرزا محمدعلی گیلیک خمامی، کمیسر فواید عامه. 4. محمدجعفر کنگاوری، کمیسر معارف و اوقاف. 5. ... عمر حکومت شورایی بیشتر از یک ماه نبود. میرزا کوچک‌خان با اعتقادات شیعی خود نمی‌توانست نماینده حکومت کمونیستی در ایران باشد و دخالت اعضای حزب کمونیستی عدالت در امور حکومتی و اختلاف‌نظر با احسان‌الله‌خان  که بیش از آن که به میرزا وابسته باشد به حزب عدالت گرایش داشت  منجر به جدایی میرزا از کمیته انقلاب شد. کمیته مرکزی حزب نیز در تیر 1299 اعلام کرد میرزا از کلیه مناصب خود معزول شده است. یک روز بعد از این اعلامیه، میرزا در 18 تیر 1299 رشت را ترک کرد، با خروج او جمهوری سوسیالیستی گیلان به دست تندروهایی چون احسان‌الله‌خان افتاد که بیشتر به حزب کمونیست و اتحاد شوروی تمایل داشتند تا میرزا کوچک‌خان جنگلی. نمایندگان حزب کمونیست ایران با حمایت شوروی در مرداد 1299 کودتایی در گیلان را هدایت کردند و حکومت را خود به دست گرفتند. از اولین اقدامات این کمیته، متهم کردن میرزا به اختلاس بود.28 میرزا کوچک رشت را ترک کرد و به همراه عده‌ای از یاران خود به فومن رفت. حال او می‌دانست که اهداف روس‌ها تنها حمایت از یک جنبش مردمی نیست و برای آنها  چه تزار و چه بلشویک  منافع‌شان همیشه بیشتر از هر چیز در اولویت قرار دارد. به همین جهت در فومن به اعتراض، مکاتباتی با سران اتحاد جماهیر شوروی من جمله لنین انجام داد. میرزا کوچک‌خان به لنین نوشت: «پروپاگانداهای اشتراکی در ایران عملا تاثیرات سوء می‌بخشد زیرا پروپاگاندچی‌ها از شناسایی تمایلات ملت ایران عاجزند. من به نمایندگان شما در موقعش گفتم که ملت ایران حاضر نیست برنامه و روش بلشویزم را قبول کند زیرا این کار عملی نیست و ملت را به طرف دشمن سوق می‌دهد....»29 او در این مکتوبات اعلام کرد که حاضر به پذیرش مداخله هیچ دولتی در حکومت خود نیست. مکاتبه او با احسان‌الله‌خان و خالوقربان منجر به ملاقات و مذاکره و در نهایت آشتی طرفین شد. در این اوضاع، قوای دولتی در حمله به گیلان موفق به انحلال حکومت شورایی شد و سعی کرد تا نهضت جنگل را نیز در تنگنا قرار دهد. در آبان و آذر 1299 کنگره خلق‌های شرق در باکو تشکیل شد و میرزا نیز نمایندگانی به این کنگره اعزام کرد و در این کنگره اختلاف نظر در مورد حمایت از نهضت جنگل به جایی رسید که 3 کمیته مرکزی حزب کمونیست تشکیل شد که هر کدام نظری در مورد جنگل داشتند. کمیته دوم به رهبری حیدرعمو اوغلی موافق همراهی مشروط با جنگل بود. احسان‌الله‌خان و خالوقربان که از قوای دولتی شکست خورده بودند تصمیم گرفتند بار دیگر به میرزا روی آورند لذا در بهمن 1299 در نامه‌ای از وی خواستار برقراری مجدد روابط شدند. میرزا پس از برشمردن اشتباهات آنان در مکتوبی در فومن با آنان ملاقات کرد و حکومت شوروی نیز حیدرخان عمواوغلی را مامور مذاکره با جنگلی‌ها کرد. این بار با حضور حیدرخان عمواوغلی کمیته جدید انقلاب در تابستان 1300 تشکیل شد. اعضای جدید کمیته مزبور عبارت بودند از: میرزا کوچک‌خان، حیدر عمواوغلی، احسان‌الله‌خان، خالو قربان، میرزا محمدی. اهداف این کمیته عبارت بود از: سازمان دادن به قوای نظامی و مقاومت در برابر قوای مرکزی، برقراری مناسبات دوستانه با سرزمین‌های همجوار چون گرجستان، روسیه و آذربایجان و جلوگیری از مداخلات بیگانگان در امور سیاسی کشور. دولت جدید شورایی گیلان در مرداد 1300اعلام موجودیت کرد و میرزا کوچک خان جنگلی سرکمیسر و کمیسر امور مالی این دولت و حیدرخان کمیسر خارجی آن بودند.30 اما شوروی بار دیگر در برابر جنگل تغییر موضع داد، چراکه با خروج قوای انگلیسی از شمال ایران دیگر منافعش چندان در خطر قرار نداشت و متقابلا نگران بود که اصرار جنگلی‌ها بر مقاومت در گیلان منجر به نتایجی برخلاف منافع آنها باشد. روتشتین سفیر شوروی در ملاقات با احمدشاه قاجار مساله جنگل را یک مساله داخلی تلقی کرد و در نامه‌ای از میرزا خواست تا خود را با سیاست حکومت مرکزی منطبق کند.31 اما میرزا همچنان بر عقیده خود استوار بود و انقلاب را راه‌حل نجات ایران می‌دانست. با خروج قوای روسیه و انگلیس از گیلان و پیوستن وابسته نظامی شوروی به قوای دولتی ایران و حرکت آن برای سرکوب دولت انقلابی و تسلیم خالو قربان به این قوا و توافق احسان‌الله‌خان برای خروج از ایران به همراه دیگر اعضای حزب کمونیست، میرزا بار دیگر تنها باقی ماند. روس‌ها نیز براساس توافق با دولت ایران از کمک نظامی به جنگلی‌ها خود داری کردند. نبرد قوای دولتی با نیروهای اندک جنگل شدت یافت و سرانجام در 12 آبان 1300 رشت به تصرف قوای دولتی درآمد، اما میرزا به همراه یاران خود به جنگل پناه برد و مقاومت خود را ادامه داد. در آذر 1300 در حالی که میرزا بسیاری از یاران جنگلی خود را در مسیر از دست داده بود، به همراه هواک آلمانی در کوه‌های تالش گرفتار سرمازدگی شد و به دست یکی از عوامل سالار شجاع کشته و سرش بریده شد. خالو قربان که روزگاری خود از همرزمان او بود سر بریده میرزا را برای رضاخان سردار سپه به تهران برد. میرزا در آستانه شکست آخر خود در نامه‌ای به تاریخ 5 آبان نوشت: ...« بجز خداوند به هیچ کس مستظهر نبوده و حتم دارم که توجهات کامله‌اش شامل و یار و معین ما خواهد بود. افسوس می‌خورم که مردمان ایران مرده پرستند و هنوز قدر این جمعیت را نشناخته و نمی‌دانند. پس از محو ما خواهند فهمید که ما که بودیم چه می‌خواستیم و چه کردیم... امروز دشمنان، ما را دزد و غارتگر خطاب می‌کنند در صورتی که هیچ قدمی را جز در راه آسایش مردم و حفاظت مال و جان و ناموس آنها برنداشتیم.»32 دنسترویل افسر انگلیسی در مورد وی می‌نویسد: «میرزا کوچک خان شخصا از طبقات پست و به قراری که شهرت دارد در مذهب خیلی متعصب است و از لحاظ هوش و عقل هم، چنان مبرز نیست. به عقیده من میرزا کوچک‌خان از وطن‌پرستان حقیقی است و امثال او در ایران نادر و کمیاب است.»33 عنوان مقاله، برگرفته از مطلبی است که در روزنامه باختر امروز (ش45،ششم شهریور 1321) درج شده است. طرفدار عدل و حامی مردم  مردی‌ خوش‌ هیکل‌ و قوی‌ بنیه‌ و زاغ‌ چشم، با سیمایی‌ متبسم‌ و بازوان‌ ورزیده‌ و پیشانی‌ باز. ‌ از لحاظ‌ اجتماعی‌ مودب‌ و متواضع‌ و خوش‌ برخورد و از جنبه‌ روحی‌ عفیف‌ و با عاطفه‌ و معتقد  به‌ فرایض‌ دینی‌ و مومن‌ به‌ اصول‌ اخلاقی، خاطراتی‌ که‌ از طلاب‌ و دوستان‌ ایام‌ تحصیلش‌ شنیده‌  شده، موید آن‌ است‌ که‌ میرزا کوچک‌ از همان‌ روزگاران‌ قدیم‌ صفاتی‌ عالی‌ و اخلاقی‌ ممتاز داشته‌  و میان‌ همسالانش‌ شاگردی‌ با استعداد، صریح‌ اللهجه، طرفدار عدل‌ و حامی‌ مظلوم‌ به‌ شمار  می‌رفته‌ است. ‌  هر کس‌ به‌ دیگری‌ تعدی‌ می‌کرد، یا کمترین‌ اجحافی‌ روا می‌داشت، مشت‌ میرزا بالای‌ سر متعدی‌  بلند می‌شد... ورزش‌ را دوست‌ داشت‌ و هر روز تمرین‌ می‌کرد... دخانیات‌ مصرف‌ نمی‌کرد، به‌  تریاک‌ و مشتقاتش‌ لب‌ نمی‌زد... ‌  میرزا به‌ استخاره‌ اعتقادی‌ عجیب‌ داشت‌ و هر جا به‌ مشکلی‌ برمی‌خورد یا تردیدی‌ در اقدام‌ به‌ کار  مورد نظرش‌ حاصل‌ می‌کرد، فورا دستش‌ به‌ طرف‌ تسبیح‌  که‌ همیشه‌ همراه‌ داشت‌  دراز می‌شد و  نتیجه‌ استخاره‌ هر چه‌ بود بیدرنگ‌ به‌ کار می‌بست... ‌  میرزا مردی‌ بود ساکت‌ و متفکر و آرام‌ و نطاق‌ =( سخنران) نبود، ولی‌ آهسته‌ و سنجیده‌ سخن‌  می‌گفت. صحبتهایش‌ اغلب‌ با لطیفه‌ و مزاح‌ توام‌ بود و خود نیز از مطایبه‌های‌ دیگران‌ لذت‌  می‌برد. ‌ در قیافه‌اش‌ جذبه‌ای‌ بود که‌ با هرکس‌ روبه‌رو می‌شد، بندرت‌ اتفاق‌ می‌افتاد مجذوب‌ متانت‌ و  مسحور بیاناتش‌ نشود... به‌ اشعار فردوسی‌ علاقه‌ خاص‌ داشت، طوری‌ که‌ در گوراب‌ زرمیخ‌ (مرکز  تاسیسات‌ نظامی‌ جنگل) جلسات‌ منظمی‌ برای‌ قرائت‌ شاهنامه‌ فردوسی‌ و تهییج‌ روحیه‌  سلحشوری‌ افراد ترتیب‌ داده‌ بود. منبع: ابراهیم فخرایی، سردار جنگل پی‌نوشت‌ها: 1. یادداشت‌های ژنرال دنسترویل، امپریالیسم انگلیس در ایران و قفقاز، ترجمه: حسین انصاری، تهران، روزنامه کوشش، 1309، ص41. '2. شاپور رواسانی، نهضت جنگل، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، 1381، ص 33.) 3. غلامرضا گلی زواره، دیدار با ابرار، تهران، موسسه انتشارات امیرکبیر، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، 1383، ص22.(4. همان، ص 23.* 5. کتاب گیلان، به سرپرستی: ابراهیم اصلاح عربانی، تهران، گروه پژوهشگران ایران، 1374، 2/182. + 6. خسرو شاکری، میلاد زخم، جنبش جنگل و جمهوری سوسیالیستی شوروی، ترجمه: شهریار خواجیان، تهران، اختران، 1386، ص 83 . ‚7. ابراهیم فخرایی، سردار جنگل، تهران، جاویدان، 1368، ص 39. - 8 . کتاب گیلان. صص137  139.. 9. رواسانی، ص 34. /10. رواسانی، ص 0.33 11. فخرایی، ص 41. 121. کتاب گیلان، ص 183.  132. فخرایی، ص 22. 143. فخرایی، ص 26. 4 15. یادداشت‌های احمد کسمایی از نهضت جنگل، گردآوری، تصحیح و تحشیه: منوچهر هدایتی، رشت، کتیبه گیل، 1382، ص 29. 165. رواسانی، ص 40. 176. همان، ص 49. 187. همان، ص 51. 198. همان، ص 52. 209. قیام جنگل، یادداشت‌های میرزا اسماعیل جنگلی، با مقدمه: اسماعیل رایین، تهران، جاویدان، 1357، ص 70 71. :21. یادداشت‌های ژنرال دنسترویل، ترجمه: میرزا حسین‌خان انصاری، تهران، روزنامه کوشش، 1309، ص 223.; 22. رواسانی، ص 57. »23. قیام جنگل، ص 120. =24. فخرایی، ص 222. «25. همان، ص 244. 26. رواسانی، ص 71. ؛27. همان، ص 72. 28. همان، ص 71. 29. رواسانی، ص81 . 30. فخرایی، ص 328. 31. رواسانی، ص 98. 32. یادداشت‌های میرزا اسماعیل جنگلی، ص 250. 33. یادداشت‌های ژنرال دنسترویل، امپریالیسم انگلیس در ایران و قفقاز، ترجمه: حسین انصاری، تهران، روزنامه کوشش، 1309، ص 166. فاطمه معزی

کپسول‌هایLED خورشیدی قابل شارژ

ژرفای دانش

کپسول‌هایLED  خورشیدی قابل شارژ در آینده‌ای نه‌چندان دور به عنوان یکی از ابزارآلات کاربردی در مواقع اضطراری به کار گرفته خواهند شد.

به عقیده محققان استفاده از این کپسول که فناوری آن هنوز در مرحله ارائه ایده است می‌تواند تحولی نوین در صنعت تولید سیستم‌های اضطراری ایجاد کند / منبع: capsuli

برخورد صاعقه با ساختمان times در نیویورک / منبع: reuters

شرکت Nike عینک‌هایی را تولید کرده که می‌توانند محیط دید را 180 درجه گسترش دهند.
این عینک که از فناوری لنزهای فرسنل در دو طرف خود استفاده می‌کنند / منبع: tuvie

قلیه ماهی دوست قلب و حافظه

قلیه ماهی

دوست قلب و حافظه

مواد لازم

ماهی: یک کیلو، سیر: 4 3 حبه

پیاز: یک عدد متوسط

گشنیز و شنبلیله خرد شده: 400 گرم

تمبرهندی: 100 گرم

رب گوجه‌فرنگی: یک قاشق غذاخوری

روغن زیتون: 2 قاشق غذاخوری

زردچوبه، نمک و فلفل: به میزان لازم

آب: 5/1 پیمانه.

طرز تهیه: پیاز و سیر را ریز خرد کنید و در روغن زیتون تفت دهید تا سبک شوند و به رنگ طلایی درآیند، سپس زردچوبه و سبزی‌های خرد شده را به آن اضافه کنید و کمی تفت بدهید. ماهی را به آن اضافه کنید. بهتر است ماهی را به قطعات متوسط (بسته به ذائقه خودتان)‌ تقسیم کنید و پس از تفت دادن داخل سبزی و پیاز و سیر، به آن رب‌گوجه و فلفل و نمک را اضافه کنید. تمبرهندی را در آب گرم حل کنید و بجوشانید و پس از این که از صافی رد کردید، آب آن را به ماهی اضافه کنید و در ظرف را بگذارید تا کاملا جا بیفتد.

نکات تغذیه‌ای

این غذا یکی از غذاهای سنتی مردم جنوب کشورمان است که همراه با پلو سرو می‌شود. ماهی علاوه بر آن که یک غذای پروتئینی مقوی است، سرشار از روی و آهن است. مصرف ماهی به عنوان غذای دوستدار قلب باعث کاهش خطر بیماری‌های قلبی  عروقی و انبساط رگ‌های خونی می‌شود. ایکوزانوئیدهای موجود در ماهی نوعی چربی هستند که علاوه بر آن که باعث کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی  عروقی می‌شوند، در بهبود فرآیندهای التهابی بدن مثل التهاب رگ‌های خونی، التهاب مفاصل که منجر به درد و خشکی مفاصل می‌شود و پیشگیری از سرطان‌ها مفید هستند.

محققان دریافته‌اند، کسانی که حداقل یک‌بار در هفته ماهی مصرف می‌کنند حدود 60 درصد کمتر از دیگران به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند. آنها معتقدند اسیدهای چرب موجود در مغز با  اسیدهای چرب موجود در گوشت ماهی، شباهت بسیاری به یکدیگر دارند.

ماهی تازه را از ماهی کهنه تشخیص دهیم: ماهی تازه ظاهری درخشنده و آب‌شش قرمز دارد. آبشش ماهی تازه ماده لزج ندارد و براحتی کنده نمی‌شود. دهان ماهی تازه بسته است و فلس‌های محکم، درخشان و براق دارد.

اگر ماهی تازه را در آب بیندازیم، در آب فرو می‌رود در حالی که ماهی مانده و کهنه در آب شناور می‌ماند. چشم ماهی تازه شفاف، روشن و درخشان است و کدر و فرورفته نیست.

یادتان باشد اگر سرپوش آب‌شش ماهی باز است ماهی تازه نیست؛ زیرا در ماهی تازه سرپوش آب‌شش کاملا برجسته و بسته است.

لادن هومند

منبع ضمیمه سیب روزنامه جام جم مورخ 21 آذر 87 

برای ادامه مقالات در این موضوع به موضوع گوناگون مراجعه کنید

چه کسانی باید عینک آفتابی بزنند؟

سال هاست که از عینک های آفتابی چه به صورت مد و یا جهت تأمین راحتی بیشتر در مقابل نور شدید، استفاده می شود. چشم پزشکان معتقدند دلیل دیگری برای استفاده از عینک های آفتابی وجود دارد که آن هم تأمین سلامت طولانی مدت چشم ها در موقعیت های مختلف است.

نتایج چندین مطالعه ده ساله اخیر نشان می دهد که شانس بروز بیماری های چشم برای آنان که ساعت ها (بدون محافظ) در برابر نور آفتاب قرار می گیرند، بیشتر است.

در سال 1988، گروهی از چشم پزشکان مطالعه ای بر روی 838 ماهی گیر خلیج Chesapeake انجام دادند که این افراد سال هایی از عمر خود را بر روی آب گذرانده بودند. این مطالعه نشان داد ماهی گیرانی که هیچ گونه حفاظ چشمی نداشتند، 3 برابر بیشتر از کسانی که از عینک آفتابی یا کلاه لبه دار استفاده می کردند به "کاتاراکت" یا "آب مروارید" مبتلا شده بودند."کاتاراکت" در واقع کدورت عدسی چشم طبیعی است.

بر اساس این مطالعه و مطالعات دیگر، در حال حاضر چشم پزشکان توصیه می کنند که هر گاه مقداری در مقابل آفتاب قرار می گیرید که احتمال برنزه شدن پوست و یا سوختگی ناشی از آفتاب در شما بالا می رود، از عینک های آفتابی جاذب اشعه ماورای بنفش  (UV)استفاده نمایید، به ویژه اگر در ارتفاعات یا در نزدیکی استوا زندگی می کنید.

بهترین عینک های آفتابی آن هایی هستند که 100 درصد اشعه ماورای بنفش خورشید را جذب نمایند و بهترین کیفیت اپتیکی را داشته باشند.

تیرگی عدسی (شیشه) عینک

یک عدسی متوسط و عادی برای استفاده های معمولی روزمره مناسب است. ولی اگر قرار است از عینک خود در شرایط کاملا نورانی و روشن استفاده کنید، عدسی تیره تر را انتخاب نمایید. میزان توانایی جذب اشعه UV به رنگ و درجه تیرگی عدسی عینک بستگی ندارد. بنابراین بر اساس رنگ عینک نمی توان میزان توانایی جذب اشعه های مضر را محاسبه کرد.

کسانی که در معرض خطرات خاصی قرار دارند

بعضی افراد استعداد بیشتری برای ابتلا به بیماری های چشمی ناشی از UV را دارند. مبتلایان به بیماری های خاصی (از قبل دژنراسیون ماکولا یا دیستروفی های شبکیه) لازم است در شرایط بیرون از خانه همواره از چشم خود محافظت نمایند.

بیمارانی که تحت عمل جراحی "کاتاراکت" قرار می گیرند

در کشور ما سالانه بیش از هزاران نفر تحت عمل "کاتاراکت" قرار می گیرند. در جریان این جراحی ها، عدسی طبیعی چشم برداشته می شود و بدین ترتیب چشم تا حد بیشتری در معرض خطرات ناشی از UV قرار می گیرد.

در جریان و یا بعد از عمل "کاتاراکت"، به جای عدسی طبیعی چشم معمولا یک عدسی داخل چشم Intraocular Lens (IOL) قرار داده می شود. عدسی های داخل چشمی قدیمی نسبت به عینک های معمولی یا عینک های پلاستیکی، درصد کم تری اشعه UV را جذب می کنند. کارخانه های سازنده "IOL" در حال حاضر بسیاری از محصولات خود را به صورت جاذب اشعه UV می سازند.

چنانچه "کاتاراکت" (آب مراورید) چشم شما عمل شده است و عدسی های داخل چشمی شما نیز از نمونه "IOL"های جاذب اشعه UV نیست، توصیه می شود از عینک آفتابی و جهت اطمینان بیش تر از کلاه لبه دار استفاده کنید.

چنانچه هنگام عمل آب مروارید، از عدسی های داخل چشمی (جهت جایگزینی) استفاده نشده باشد، احتمال آسیب دیدن چشم شما با اشعه ماورای بنفش وجود دارد.

استفاده کنندگان از عدسی های کنتاکت یا "کنتاکت لنز"

"کنتاکنت لنز" به تنهایی چشم شما را در مقابل اشعه UV محافظت نمی کند، ولی در عین حال کنتاکت لنزهای بسیاری وجود دارد که توانایی محافظت در مقابل UV را دارا هستند.

چنانچه "کنتاکت لنز" شما قابلیت مقابله با اشعه UV را دارد، باز هم لازم است جهت محافظت از چشم های خود از عینک آفتابی استفاده کنید.

داروهای حساس کننده به نور

داروهای حساس کننده به نور که پوست شما را به نور حساس تر می کنند، چشم شما را نیز تحت تاثیر قرار می دهند.

لازم است هنگام مصرف هر یک از داروهای زیر، با چشم پزشک خود به دقت مشاوره کنید:

- پسورالن (Psoralens) (در درمان پسوریازیس استفاده می شود)

- تتراسایکلین

- داکسی سیکلین

- آلوپورینول

- فنوتیازین

زمانی که از این داروها استفاده می کنید، هر بار که از خانه بیرون می روید از عینک آفتابی جاذب UV و کلاه لبه دار استفاده نمایید.

موارد خاص

حتی بهترین عینک ها، قادر به حفاظت از چشم شما در مقابل منابع نوری شدید نیستند. جوشکاری، نورهای شدید برنزه کننده، زمین پُر برف و یا نگاه مستقیم به نور آفتاب (مثلا در جریان خورشید گرفتگی)، همگی می توانند به چشم شما آسیب برسانند.

نگاه مستقیم به هر یک از این منابع نوری بدون حفاظت کافی می تواند سبب ابتلای دردناک قرنیه به بیماری "فتوکراتیت" (Photokeratitihis) و یا حتی افت دایمی دید مرکزی شود.

منبع: مرکز تخصصی چشم پزشکی نور

www.noorvision.com

عوارض آرایش غلط

آقای دکتر، اصولا کدام مواد آرایشی موجب بروز عوارض می ‌شوند؟

از جمله این مواد آرایشی که به طور رایج مورد استفاده قرار می ‌گیرند، کرم ‌پودر، کرم، رژ گونه، رژ لب ، عطر، ریمل ، سایه و لاک است.

مشخصات هر کدام چیست؟

پودرها تقریبا خشک و بدون چربی‌ اند، بنابراین افرادی که پوست خشک دارند، نباید از این محصولات استفاده کنند. البته می ‌توان پیش از مالیدن پودر به پوست صورت، از کرم پوشاننده استفاده کرد.

بنابراین استفاده از پودرها منجر به خشکی پوست می ‌شود و افرادی که پوست خشک دارند نباید بدون استفاده از کرم، از آن استفاده کنند.

برای پوست چرب چطور؟

سوال خوبی است. پودرها به علت خشک بودن، موجب کاهش آثار محیطی مانند دما، تابش آفتاب و باد روی پوست می‌ شوند و از آن محافظت می ‌کنند.

مصرف پودر در مناطق عرق‌سوز شده موثر است چون عرق موجود بر روی پوست را جذب کرده و مانع تاثیر آن روی پوست می ‌شود.

درباره کرم‌های ضد آفتاب و کرم‌های آرایشی برای ما بگویید. بسیاری از آن ها چرب‌اند، آیا عوارضی دارند؟

حقیقت را بگویم. بیشتر از 90 درصد عوارض ناشی از فرآورده‌های آرایشی، به علت استفاده از محصولات چرب است. ما در هر شرایطی استفاده از ضدآفتاب را توصیه می‌ کنیم، اما همین محصول هم باید با مشورت پزشک متخصص پوست انتخاب شود، چون اگر از محصولات چرب استفاده شود و پوست فرد هم چرب باشد، احتمال بروز آکنه(جوش) و طبیعتا عوارض ناشی از آن افزایش می ‌یابد.

بسیاری از افراد منافذ پوستی بسته‌ای دارند که استفاده از فرآورده‌های آرایشی چرب موجب بسته شدن کامل منافذ می ‌شود و احتمال بروز جوش های سر سیاه و همچنین آکنه بیشتر می‌ شود. بنابراین اگر از کرم‌های ضدآفتاب یا کرم‌های آرایشی استفاده می ‌کنید و پوست چربی هم دارید، باید از فرآورده‌های بدون چربی استفاده کنید تا خطر بروز آکنه کمتر شود.

آیا ممکن است استفاده از لوازم آرایشی نامناسب، موجب بروز لک و تیرگی یا چین و چروک پوست شود؟

دقیقا این گونه است. این عارضه در صورت حساسیت به ماده آرایشی خاصی به وجود می ‌آید و ممکن است موجب التهاب‌های پوستی و تیرگی‌هایی در پوست شود. به همین علت توصیه می ‌شود 24 تا 48 ساعت پیش از استفاده از هر نوع ماده آرایشی یا داروی موضعی، آن را روی سطح داخلی بازو یا پشت گوش آزمایش کنید.

همچنین استفاده از مواد آرایشی نامرغوب یا موادی که پوست را خشک می ‌کند، موجب آسیب پوست و افزایش احتمال بروز چین و چروک می ‌شود.

چه باید کرد؟

انواع پوست شامل پوست چرب، خشک، حساس و انواع ترکیبی از این نوع پوست‌هاست و هر پوستی باید از مواد آرایشی مخصوص خود استفاده کند که برای این کار باید با متخصص پوست یا کارشناس فروش مواد آرایشی که مجرب و متبحر و دلسوز باشد، مشورت کنید.

چند توصیه تخصصی، برای ما خواهید گفت؟

بله، با کمال میل. این چند نکته بسیار مهم است که همه بانوان بهتر است آنها را رعایت کنند:

* لوازم آرایشی خود را تمیز نگه دارید. اسفنج‌ها و برس‌های پودر و سایه چشم را در داخل قوطی در بسته و تمیز نگه دارید. در لوازم آرایش را محکم ببندید و هر از گاهی لوازم کهنه را دور ریخته و برس‌ها را بشویید. عمر مفید لوازم آرایشی بین 6 تا 12 ماه است.

از خریدن لوازم بسیار گران خودداری کنید تا در زمان مشخص بتوانید با خیال راحت آن را دور بیندازید.

* اعتدال را رعایت کنید. اینکه چون یک محصولی خوب است، نباید آن را بیش از حد مصرف کنید؛ برای مثال، مرطوب‌کننده‌ها از جمله محصولات بسیار پرطرفدار هستند و به طور معمول بیش از حد مصرف می ‌شوند. ما تحت تاثیر تبلیغات تصور می ‌کنیم که هر سانتی‌متر از پوست بدنمان باید با یک نوع کرم پوشانده شود.

نوع دیگر محصولات که مورد استفاده افراطی قرار می‌ گیرند، مواد لایه‌ بردار هستند که استفاده بیش از حد آن ها، پوست را به شدت تحریک‌ پذیر و آسیب ‌دیده می‌ کند.

* اگر بخواهید به گفته‌های تبلیغاتی توجه کنید، باید روزی دو ساعت و نیم، جلوی آینه باشید و 80 لایه کرم گوناگون را روی پوست خود قرار دهید.

* تعداد و تنوع محصولات بهداشتی و آرایشی خود را مختصر و مفید نگه دارید و هنگام به کار بردن یک محصول جدید، عجله نکنید، بلکه ابتدا آن را روی پوست بازو یا مچ دست امتحان کنید. هر محصول آرایشی حاوی 20 تا 40 ماده مختلف است و شما با به کار بردن یک محصول جدید، بدن خود را در معرض20 تا 40 ماده جدید که ممکن است نسبت به آن حساسیت داشته باشد، قرار می ‌دهید.

دکتر امیر هوشنگ احسانی- متخصص پوست و مو

عضو هیات علمی دانشگاه تهران

سلاح

دوربینی با عدسی مایع‌

دوربینی با عدسی مایع‌

دانشمندان در حال تولید نوع جدیدی از عدسی دوربین برای تلفن‌های همراه هستند که از قطرات آب ساخته شده و در لزرش و امواج صوتی بالا قادر به گرفتن عکس است. این دوربین‌ها که از ترکیب میکروسکوپ و ذره‌بین ساخته می‌شوند و حالت ارتعاشی و لرزیدن و تکان را دارند، هنگامی که در معرض امواج صوتی با فرکانس بالا و حرکت قرار می‌گیرند، قادر به گرفتن تصویر هستند. تناوب و شدت حرکت، زوم عدسی روی تصویر مورد نظر را به‌هم نمی‌زند و این دوربین قادر است در هر ثانیه 250 عکس بگیرد.

 نرم‌افزار این نوع دوربین به‌گونه‌ای طراحی شده که قادر است در هر ثانیه حدود 100 هزار بار تصاویر را بررسی کرده و بخش‌های تیره و لکه‌های تصاویر را حذف کند. این عدسی‌ها ارزان قیمت و سبک‌وزن هستند و برای نسل بعدی گوشی‌های دوربین دار و روبات‌های بسیار کوچک که به‌منظور جاسوسی ساخته می‌شوند، طراحی شده است و ارتش‌ها نیز می‌توانند از این ابزاراستفاده کند.

بر اساس این گزارش، این‌گونه عدسی‌های مایع در محصولات شرکت‌هایی چون شرکت سیکو و Varioptic دیده می‌شود که تنها اختلاف این‌ها با عدسی‌های جدید داشتن ولتاژ ثابت برای باقی ماندن سطح عدسی‌ها به شکل متمرکز است.

حلیم