آخرین اطلاعات روز در مورد آنفلوانزای خوکی در کشور

آنفلوآنزای خوکی در کمین جوامع انسانی

این روزها اگر روزنامه‌ها را ورقی بزنید، خواهید دید که خبر آنفلوآنزای خوکی همچنان پای ثابت جراید است. آمارهایی که روز به روز از طـریـق شبکه‌های مختلف جهانی، سایت‌های خبری و روزنامه‌ها منتشر می‌شوند وحشت را در میان مردم بیشتر و بیشتر می‌کند. این ویروس بسیار خطرناک بوده و به سرعت در جهان در حال گسترش است. این بیماری ابتدا از قاره آمریکا ظهور کرد، ولی تاکنون توانسته خود را به اکثر نقاط دنیا برساند. اخیرا تعدادی از موارد این بیماری در ایران نیز گزارش شده است. بنابراین بهتر است با آگاهی از چگونگی ابتلا و علائم ظاهری بیماری از وقوع آن پیشگیری کنیم. 


بازخوانی شناسنامه ویروس آنفلوآنزای خوکی

آنفلوآنزای خوکی بیماری تنفسی واگیر خوک‌هاست که از طریق نوعی ویروس آنفلوآنزا ایجاد می‌شود. ویروس آنفلوآنزا دائما در حال تغییر است و شاخه‌های مختلفی از انواع آن وجود دارد که به تازگی یک نوع تغییر یافته آن که همه‌گیر نیز هست، در جهان گسترش یافته که 1N1H نام گرفته است. این ویروس از گروه آنفلوآنزای نوعA است که برای نخستین بار سال 1918 در آمریکا شناخته شده و پس از سال‌ها سال 2009 مجددا همه گیر شده است و قدرت آن با گذشته متفاوت است. 

علائم بیماری و افراد در معرض خطر

ویروس آنفلوآنزای خوکی با آن که نوعی ناشناخته از انواع ویروس آنفلوآنزا است، ولی علائمی همچون آنفلوآنزای انسانی معمولی دارد که در زمستان بسیار شایع است. از نشانه‌های این ویروس می‌توان به تب بالا، ضعف و خستگی، کاهش اشتها، سرفه و گلو درد، سردرد، آبریزش بینی، درد عضلات و مفاصل اشاره کرد که در برخی از افراد با تهوع و استفراغ و اسهال نیز همراه است. به همین جهت ممکن است با آنفلوآنزا یا سرماخوردگی اشتباه شود. شخصی که به این ویروس مبتلا می‌شود، در روز اول هیچ گونه علامتی از خود بروز نمی‌دهد. پس دوره نهفته این بیماری یک روز است و پس از آن علائمی که گفته شد، ظهور پیدا می‌کنند و دوره بیماری در اشخاصی که مکانیزم دفاعی بدن طبیعی داشته باشند 7 روز طول می‌کشد. افراد سالم در طی این دوره باید از فرد بیمار دوری کنند. 

در این میان گروه‌هایی از افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به این ویروس قرار دارند. زنان باردار، افراد 65 سال به بالا و کودکان زیر 5 سال در گروه خطر قرار می‌گیرند، ولی از سویی هم افرادی به خاطر وضعیت جسمانی که دارند جزو این دسته جای می‌گیرند که عبارتند از: افراد مبتلا به بیماری مزمن ریوی، بیماری مزمن قلبی، بیماری مزمن کلیوی، بیماری مزمن کبدی، افراد دیابتی و افرادی که طی 3 سال گذشته تحت درمان دارویی بیماری آسم بودند. این افراد باید بلافاصله با مشاهده علائم شدیدا تحت مراقبت قرار گیرند. همچنین توصیه می‌شود این افراد از حضور در مکان‌های پرجمعیت یا سفر به کشورهایی که شیوع آنفلوآنزای خوکی در آنها بالاست، خودداری کنند.

تفاوت ویروس آنفلوآنزای خوکی و آنفلوآنزای معمولی

آنفلوآنزای نوع انسانی از جهش نوع حیوانی آن ایجاد می‌شود، اما آنفلوآنزای خوکی (1N1)H جدید از انواع ویروس‌های آنفلوآنزایی ایجاد شده‌اند که در خوک‌ها وجود دارند. این نوع بیماری هم همانند نوع انسانی دارای علائم یکسان بوده و از فردی به فرد دیگر قابل انتقال است. آنفلوآنزای خوکی بیشتر افراد جوان را تحت تاثیر قرار می‌دهد این در حالی است که در نوع معمولی آن افراد مسن و کودکان در معرض خطر هستند. آنفلوآنزای نوع معمولی یا انسانی آن معمولا هر ساله طی فصل زمستان شیوع پیدا می‌کند و افراد مبتلا، به خودی خود پس از یک تا 2 هفته بدون درمان دارویی بهبود می‌یابند. برای این نوع ویروس واکسن تولید شده است، اما در نقطه مقابل آن، آنفلوآنزای خوکی قرار دارد که ممکن است در هر فصل شیوع پیدا کند و تعداد بیش از حد معمول جمعیت یک کشور را مبتلا می‌سازد. عفونتی جدی به حساب می‌آید و افراد در همه سنین در معرض خطر هستند و به دلیل ناشناخته بودن ویروس هنوز واکسنی برای آن تهیه نشده است.

چگونگی انتقال ویروس 

آنفلوآنزای خوکی از راه انتقال انسانی به انسان دیگر گسترش می‌یابد. راه‌های انتقال هم از طریق عطسه، سرفه و ترشحات بینی و دهان است. ویروس‌های حاوی بیماری قادرند از فاصله 5/1 متری هم از طریق عطسه و سرفه منتقل شوند. یکی دیگر از راه‌های مهم انتقال این ویروس از طریق تماس دست با قسمت‌های آلوده همانند درها، دستگیره‌ها و مکان‌های آلوده به این ویروس و سپس لمس بینی و دهان و چشم خود با دست آلوده شده است. انتقال ویروس از خوک به انسان معمولا وجود ندارد ولی در برخی موارد که فرد در تماس بسیار نزدیک و مستقیم با خوک‌های مبتلا به ویروس بیماریزا قرار داشته‌اند، این آلودگی مشاهده شده است. در اصل منبع اصلی انتقال این ویروس از طریق انسان به انسان است. از معمول‌ترین دلایل مرگ و میر انسان‌های مبتلا به این ویروس می‌توان به نارسایی تنفسی و گاهی التهاب ریه، تب بالا که منجر به مشکلات عصبی شناختی می‌شود، کم شدن آب بدن به دنبال اسهال و استفراغ و به هم خوردن تعادل الکترولیت‌های بدن اشاره کرد. مرگ و میر، بیشتر در میان کودکان و افراد سالمند مشاهده شده است. این ویروس از طریق گوشت خوک و غذا منتقل نمی‌شود. این ویروس در 5 روز اول ابتلا، بیشترین خطر را داشته و بخصوص در کودکان تا روز دهم می‌تواند خطرناک باشد. 

در این وضعیت چه باید کرد؟ 

پزشکان توصیه می‌کنند در مکان‌هایی که احتمال شیوع این ویروس وجود دارد و یا شیوع پیدا کرده است باید این نکات را رعایت کرد:

1 ــ پس از قرار گرفتن در مکان‌های عمومی به طور مرتب دست‌های خود را با آب و صابون بشویند یا با مواد الکلی ضدعفونی کنید. به این صورت که هر بار دست‌ها را به مدت 15 تا 20 ثانیه با آب گرم و صابون بشویید یا دست‌ها و انگشتان و ناخن‌ها را با الکل و پنبه ضد عفونی کنید. 2 ــ بهتر است سطوح خانه را با مواد ضدعفونی‌کننده، ضدعفونی کنید. 3 ــ از نزدیک شدن به افراد سرماخورده جدا خودداری کنید. 4 ــ در خارج از منزل، دست‌هایتان را به صورت، بینی، چشم و دهان خود نزنید. 5 ــ از انداختن آب دهان و ترشحات بینی روی زمین خودداری کنید. 6 ــ از حضور در مکان‌های شلوغ و بسته خودداری کنید. 7 ــ چنانچه میزبان مسافری از کشورهای آلوده به این ویروس هستید یا عازم این کشورها هستید، نکات ایمنی را به دقت رعایت کنید. 8 ــ در صورت استفاده شخص مبتلا به ویروس از ظروف و وسایل، شستن آنها با آب گرم و مواد ضدعفونی‌کننده می‌تواند ویروس را نابود کند. 

افرادی که مشکوک به ابتلا به آنفلوآنزای خوکی هستند باید مدت 7 روز در خانه مانده و از تماس با افراد دیگر دوری کنند. به منظور پیشگیری از ابتلا به آنفلوآنزای خوکی و گرفتن یا گسترش آن، در زمان سرفه یا عطسه، دهان و بینی را با پارچه‌ای بپوشانید و سریعا آن را دور بیندازید. استفاده از ماسک هیچ گونه تاثیری در پیشگیری از ابتلا به این ویروس ندارد. 


آنفلوآنزای خوکی هم درمان می‌شود

همان طور که اشاره شد، به دلیل ناشناخته بودن ویروس آنفلوآنزای خوکی، تاکنون واکسنی برای آن ساخته نشده و هیچ گونه مصونیتی برای انسان در این مورد وجود ندارد، اما داروهای موثری برای این نوع ویروس وجود دارد که می‌تواند از عوارض بیماری اندکی کم کند. داروهای ضدویروس از داروهای موثری هستند که مانع تکثیر و پیشرفت ویروس آنفلوآنزا می‌شود و لازم است فرد طی 48 ساعت اولیه شروع علائم از آن استفاده کند. این دارو، بیماری را یک روز کوتاه‌تر کرده و از پیچیده شدن آن جلوگیری می‌کند. در کنار آنتی‌ویروس‌ها، استفاده از مسکن‌ها در خانه یا بیمارستان به منظور کنترل تب و حفظ تعادل مایعات بدن توصیه می‌شود.

ویروس‌های آنفلوآنزا قابلیت تبدیل و جهش را داراست و همین مساله کار داروسازان را بسیار دشوار کرده است. این ویروس جدید آنفلوآنزای خوکی ترکیبی از انواع مختلف بیماری حیوانی و انسانی است که این ترکیب به نوبه خود منجر به گسترش ویروس‌های تغییر یافته شده و مصونیت انسان را در مقابل چنین ویروس‌هایی کم می‌کند. بنابراین، آگاهی از شرایطی که در آن قرار داریم و گوش به زنگ بودن و مراقب بودن و رعایت تمام نکات ایمنی ذکر شده، می‌توانند راهکاری بسیار مناسب در به حداقل رساندن خطر ابتلا به ویروس آنفلوآنزای خوکی است. 

ندا اظهری

آنفلوانزای خوکی به رفسنجان رسید

---

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان از شناسایی اولین مورد ابتلا به بیماری آنفلوانزای خوکی در این شهرستان خبر داد.

احمد جمالی زاده در گفتگو با مهر اظهار داشت: به دنبال بروزعلائم آنفلوانزا در چند نفر از زائرین حج عمره که به تازگی از سفر بازگشته اند آزمایشات لازم به عمل آمد و نتایج این آزمایشات حاکی از تائید یک مورد ابتلا به آنفلوانزای خوکی در رفسنجان بود.

وی گفت: بیمار یک زن 48 ساله است که تحت درمان قرار گرفته و در حال بهبودی است.

جمالی زاده افزود: با انجام آزمایشات بر روی شوهر این زن و اطرافیان او هیچگونه مورد دیگری از این بیماری مشاهده نشده است.

جمالی زاده با بیان اینکه با پخش بروشور و تراکت در بین مردم رفسنجان در مورد این بیماری آگاهیهای لازم داده شده است، گفت: تمام پرسنل بهداشتی دانشگاه پزشکان پرستاران رابطین بهداشتی را در مورد بیماری آنفلوانزای خوکی آگاه کرده ایم و کلاسهای آموزشی در این مورد برگزار شده است.

جمالی زاده تصریح کرد: با توجه به اینکه این بیماری علائمی شبیه به آنفلوانزای فصلی دارد بیشتر امکان ایجاد آن در افرادی است که از اماکن زیارتی خارج از کشور وارد می شوند.

وی ادامه داد: با نامه نگاری به دفتر زیارتی در رفسنجان به آنها اعلام شده که هر گونه مورد مشکوک به این بیماری را به ما گزارش کنند.

جمالی زاده تاکید کرد: افراد مسن 64 سال به بالا و کودکان کمتر از پنج سال و نیز خانمهای باردار و افراد با بیماریهای مزمن بیشتر در معرض خطر نسبت به این بیماری هستند.

---

آنفلوآنزای خوکی بیماری تنفسی خوک‌ها است که از ویروس آنفلوانزا نوع "A" نشأت می‌گیرد.^[۱] ویروس آنفلوآنزای خوکی (SIV) به بیماری آنفلوآنزایی اشاره دارد که توسط اورتومیکوویروس‌هایی^[۲] ایجاد می‌شود که در میان خوک‌ها بوم‌گیر^[۳] هستند.

آنفلوآنزای خوکی یک بیماری ویروسی است که معمولا خوک را مبتلا می‌کند اما هرساله مواردی از ابتلای انسان به این بیماری، به ویژه از راه تماس با این حیوان، گزارش می‌شود.^[۴]

این بیماری در انسان از طریق تماس با فرد مبتلا نیز سرایت می‌کند و نشانه‌های معمول آن تب، سرگیجه، خشکی مفصل‌ها، حالت تهوع و در موارد پیشرفته، بیهوشی و مرگ است.^[۵]

موارد انسانی آنفلوآنزای خوکی بیشتر در افرادی رخ می‌دهد که در فاصله نه چندان دوری در نزدیکی خوک‌ها به‌سر می‌برند اما امکان دارد ویروس از انسان به انسان دیگری منتقل شود.^[۶]

همه گیری

بیماری آنفلوانزای خوکی از نوع اچ۱ان۱ است که قبلاً هم وجود داشته و شناخته شده‌است و همه‌گیری جهانی آنفلوانزا در سال‌های ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹ نیز به علت شیوع همین نوع آنفلوانزا بوده‌است.^[۷] با این وجود بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که تغییراتی در ساختار این ویروس در آنفلوانزای خوکی به وجود آمده‌است. به همین علت از ۵ آوریل ۲۰۰۹ موارد مرگ و میر ناشی از این بیماری در مکزیک و آمریکا روی داد.^[۸]

نوع جدید آنفلوآنزا که در سال ۲۰۰۹ در مکزیک و آمریکا کشف شد ترکیبی از ویروس‌های آنفلوآنزای خوکی، انسانی و حاد پرندگان است.^[۹]

پیش از شیوع آنفلوآنزای خوکی در مکزیک در سال ۲۰۰۹، مواردی از ابتلای گسترده دامی و انسانی به این بیماری در آمریکا در سال ۱۹۷۶ و در فیلیپین در سال ۲۰۰۷ گزارش شده بود.^[۱۰]

علائم آنفلوآنزای خوکی در میان انسان‌ها به آنفلوانزای انسانی یعنی تب، سرفه، گلودرد، سردرد، احساس سرما و خستگی شباهت دارد. برخی از افراد نیز پس از مبتلا شدن به این بیماری دچار اسهال و استفراغ می‌شوند.^[۱۱]

بر اساس اعلام اداره سلامت ایالات متحده (CDC)، دو داروی تامیفلو^[۱۲] و رلنزا^[۱۳] که داروهای رایج برای مقابله با آنفلوآنزا هستند، برای مقابله با تمام گونه‌های کنونی آنفلوآنزای خوکی نیز مؤثرند.^[۱۴]

[ویرایش] شیوع آنفلوآنزای خوکی ۲۰۰۹

مقالهٔ اصلی: شیوع آنفلوآنزای خوکی ۲۰۰۹

آنفلوانزای خوکی در مناطق مختلف جهان در حال پیشروی است. سازمان‌های بین‌المللی بهداشت با اعلام مرحله ۵ وضعیت هشدار اعلام کردند که شیوع جهانی آنفلوانزای خوکی امری حتمی خواهد بود. این اولین بار بود که سازمان بهداشت جهانی وضعیت هشدار خود را به مرحله ۵ ارتقا می‌داد که یک مرحله مانده تا وضعیت قرمز است و نشان دهنده اینکه اپیدمی جهانی این بیماری حتمی است. ^{[۱۵] [۱۶]}

[ویرایش] ویروس

ویروس عامل آنفلوانزای خوکی ویروس "H۱N۱" است.^[۱۷]

ویروس جدید همه‌گیرشده در سال ۲۰۰۹ میلادی، یکی از انواع H۱N۱ است. N و H مخفف واژه‌های « نورامینیداز»^[۱۸] و «هماگلوتینین»^[۱۹] و نام دو قشاء سلولی ویروس هستند. در مجموع ۱۶ گونه از «هماگلوتینین» و ۹ زیرمجموعه از «نورامینیداز» وجود دارند که می‌توانند ترکیب‌های مختلفی با هم تشکیل دهند. گونه‌های «A H۱N۱» ویروس آنفلوانزا برای نخستین بار در سال ۱۹۳۰ میلادی قرنطینه شدند.^[۲۰]

[ویرایش] علائم

علائم انفلوانزای خوکی در میان انسان‌ها به آنفلوانزای انسانی شباهت دارد. این علائم شامل تب، سرفه، گلودرد، سردرد، احساس سرما و خستگی می باشد. برخی از افراد نیز پس از مبتلا شدن به این بیماری دچار اسهال و استفراغ می‌شوند. به علت این شباهت ها پزشکان قادر به تشخیص قطعی آنفلوانزای خوکی نیستند، و تشخیص قطعی آن فقط با انجام تست لابراتواری ممکن است. ^[۲۱]

[ویرایش] پیشگیری

آنفلوآنزای خوکی از راه سرفه، عطسه و تماس با اشیاء آلوده به ویروس و تماس دهان و بینی یا چشم خود منتقل می‌شود.ویروس از راه فرآورده‌های خوراکی و خوردن گوشت خوک منتقل نمی‌شود. آنفلوآنزای خواکی بیشترین سرایت‌پذیری را در ۵ روز اول بیماری دارد که در بچه‌ای این دوره انتقال تا ۱۰ روز هم می‌تواند طول بکشد. تشخیص بیماری با نمونه‌گیری در این ۵ روز میسر است. پیشگیری از ابتلا با رعایت دستورات پیشگیری از آنفلوآنزا میسر است. این موارد عبارتند از:

• دستان خود را به طور مرتب با آب و صابون و یا محلولهای ضدعفونی حاوی الکل بشویید، مخصوصا زمانی که عطسه یا سرفه می‌کنید و یا وقتی که از بیرون به خانه باز می‌گردید.
• ضدعفونی سطوح داخلی خانه با محلولهای حاوی کلر در کاهش احتمال انتقال بیماری موثر است.
• از تماس نزدیک با خوک‌ها و یا انسان‌هایی که آلوده هستند بپرهیزید.
• از دست زدن به اشیا و سطوحی که ممکن است آلوده باشند،مخصوصا در اماکن عمومی بپرهیزید.(مانند میز‌های کافی شاپ‌ها و رستوران‌ها، دستگیره درب وسائل حمل و نقل عمومی، نرده‌ها و …)
• از دست زدن به دهان، بینی و چشمان خود بپرهیزید.
• در صورتی که خود مشکوک به ابتلا به آنفلوآنزا هستید، حتما هنگام عطسه و سرفه جلوی دهان و بینی خود را بگیرید. اگر دستمال به همراه ندارید، هنگام عطسه یا سرفه قسمت داخلی آرنج خود را در برابر دهان و بینی بگیرید تا دستانتان آلوده نشوند. ^[۲۲]
• هر فردی که دچار علایم شبه‌آنفلوآنزا شامل تب ناگهانی، سرفه و دردهای عضلانی شد باید از رفتن به سرکار، استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی پرهیز کرده و سریعا به پزشک مراجعه کند.

[ویرایش] درمان

چهار داروی آنتی ویروس آمانتدین ،ریمانتدین و oseltamivir و zanamivir برای درمان آنفلونزای خوکی در آمریکا دارای مجوز می‌باشند. در مورد آنفلونزای خوکی که درسال ۲۰۰۹ در مکزیک شیوع پیداکرد، دونوع oseltamivir و zanamivir توسط «مرکز درمان و پیشگیری از بیماری‌ها» در آمریکا توصیه شده‌است.^[۲۳]