ســـوزاک (Gonorrhea)
سوزاک یکی از مهمترین بیماریهای آمیزشی است که می تواند عوارض متعدد از جمله عقیمی را به دنبال داشته باشد .
عامل بیماریزا :
عامل بیماری میکروبی لوبیا شکل به نام گونوکوک است که مقاومت آن نسبت به عوامل خارجی کم است و مواد ضد عفونی کننده نیز به سرعت آن را از بین می برند .
بیماریزایی :
پس از ورود عامل بیماریزا به بدن ، میکروب سلولهای پوشش مخاط ها را آلوده می کند و با تکثیر میکروب ، بیماری ایجاد می شود . دورۀ کمون بیماری معمولاً 3 تا6 روز و گاهی اوقات تا 2 هفته نیز گزارش شده است .
علائم بالینی :
علائم حاد بیماری در مرد شامل تورم مجرای ادرار ، وجود ترشح زرد و سبز رنگ و سوزش ، خصوصاً در موقع دفع ادرار است . بیماری ممکن است به اعضاء ضمیمه دستگاه تناسلی مانند پروستات و بیضه نیز سرایت و ایجاد تورم کند .
در زنان تورم مجرای ادرار و دستگاه تناسلی ، ترشح ، سوزش و درد ایجاد می شود و ممکن است اعضاء تناسلی داخلی و لگن نیز مبتلا شوند .
سوزاک پس از مدتی مخصوصاً در جنس مؤنث مزمن شده و علائم آن تخفیف می یابد و ممکن است بیماری سالها ادامه یابد . سوزاک بعضی مواقع باعث عوارضی مانند تورم مفاصل ، آندوکاردیت ( التهاب پوشش داخلی قلب با علائم تنگی نفس و تند کاری قلب ) و عفونت خون می شود .
سوزاک گاهی باعث ابتلای بافت ملتحمه چشم و ایجاد ورم ملتحمه سوزاکی می شود که این وضع بیشتر در نوزادان دیده می شود .
منبع بیماری :
بیماری سوزاک مختص انسان است و منبع بیماری مبتلایان به سوزاک حاد و مزمن هستند . زنان به علت تظاهر بیشتر بیماری بصورت خفیف و مزمن ، منبع مهمی محسوب می شوند و دورۀ واگیری در صورت عدم درمان ممکن است سالها ادامه یابد .
راه سرایت :
انتقال بیماری معمولاً از راه مقاربت صورت می گیرد و در مورد ورم ملتحمه سوزاکی ، معمولاً ابتلا در موقع زایمان و آلوده شدن چشم نوزاد در موقع وضع حمل انجام می گیرد . تماس غیر مستقیم با اشیاء آلوده مانند ترمومتر و یا وسایل آلوده پرورشگاهها نیز می تواند موجب انتقال بیماری گردد.
کنترل و پیشگیری:
علاوه بر نکاتی که در پیشگیری بیماریهای آمیزشی وسیفلیس شرح داده شده ، لازم است در هنگام تولد ، از قطرۀ چشمی نیترات نقره برای نوزادان استفاده شود.
در مورد تماس با بیمار مسری می توان با استفاده از آنتی بیوتیکها از ایجاد بیماری جلوگیری نمود ، مراقبت مخصوص برای کودکان در مهد کودک ها و پرورشگاهها الزامی است .
درمان :
در درمان بیماری از ترکیبات پنی سیلین و تتراسیکلین می توان استفاده کرد .